Georgian (Georgia)English (United Kingdom)

ჯერ კიდევ ადრეულ შუა საუკუნეებში, საეკლესიო კალენდრის შევსებასთან ერთად, მოზღვავდა დიდი რაოდენობა საგალობლებისა; შეიქმნა ჰიმნის ახალი სახეობები. სამგალობლო რეპერტუარის მნიშვნელოვანმა ზრდამ ხელი შეუწყო ერთ-ერთი უძველესი ლიტურგიკულ-ჰიმნოგრაფიული კრებულის, იადგარის ჩამოყალიბებას.

იადგარი ბიზანტიური ჰიმნოგრაფიის განვითარების ადრეულ ეტაპს ასახავს (ტერმინი "იადგარი" სპარსული წამომავლობისაა, ნიშნავს "ხსოვნას", "მოგონებას", "გახსენებას", "სახსოვარს"). იგი წმინდანთა მოსახსენებელ საგალობელთა კრებულს უნდა აღნიშნავდეს. საგალობელთა ამ ტიპის ბერძნული ხელნაწერები "ტროპოლოგიონის" (ტროპარების კრებული) ან "მენაიონის" (იგივეა, რაც თვენი) სახელითაა ცნობილი. ჩვენამდე მოღწეულია ძველი იადგარის რამდენიმე ნუსხა. მათგან ყველაზე ვრცელია ე.წ. ჭილ-ეტრატის იადგარი. მისი უნივერსალობის შესახებ კ. კეკელიძე აღნიშნავდა: "ამ ხელნაწერში ჩვენ გვაქვს ერთადერთი ნიმუში იმ წიგნისა, რომელიც სრულებით აკმაყოფილებდა ლიტურგიკულ მოთხოვნილებას VIII-IX საუკუნეებამდე, ვინაიდან იმაში მოთავსებულია ყველა ის დიდი წიგნი, რომლებიც აუცილებელია ეკლესიაში სახმარებლად". აქ თავმოყრილია თვენი, მარხვანი, ზატიკნი და პარაკლიტონის ადრეული, თავისებური სახე.

AddThis Social Bookmark Button

ბოლოს განახლდა (FRIDAY, 17 FEBRUARY 2012 18:21)

დაწვრილებით...

 

წმიდა გაბრიელ ეპისკოპოსის სამღვდელო და სამღვდელმთავრო მოღვაწეობის ხანა იმ წლებს ემთხვევა, რომელიც ერთობ მნიშვნელოვანი იყო ქართული გალობის, როგორც ეროვნული ფენომენის შენარჩუნების საქმეში.

მომავალი მოღვაწე იზრდებოდა მღვდლის ოჯახში, სადაც სხვებთან ერთად სწავლობდა წერა-კითხვას, ხუცურს, გალობას და სხვადასხვა საეკლესიო წესს. მღვდელი მაქსიმე ქიქოძე იყო მოძღვარი გურიის უკანასკნელი მთავრის მამია გურიელისა, რომელიც განთქმული ყოფილა როგორც გალობის დიდი მოამაგე და დამფასებელი. ამიტომ ბუნებრივია, მისი კარის მოძღვარი საეკლესიო გალობის კილოების ზედმიწევნით მცოდნე იყო. პატარა გერასიმე მოუკლებლად ესწრებოდა ღვთისმსახურებას ოზურგეთში.

AddThis Social Bookmark Button

ბოლოს განახლდა (FRIDAY, 17 FEBRUARY 2012 17:56)

დაწვრილებით...

 

საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის წმიდა სინოდის 2011 წლის 20 დეკემბრის სხდომის ოქმიდან: "წმინდა სინოდმა იმსჯელა ერისა და ეკლესიის წინაშე ძმები კარბელაშვილებისა და ფილიმონ ქორიძის დამსახურების შესახებ და განაჩინა მათი წმინდანებად შერაცხვა.

ფილიმონ ქორიძეს ეწოდა ერისათვის დავდადებული

----------------------------------

ქართული გალობის დიდი მოღვაწე ფილიმონ ქორიძე 1835 წელს, ჩოხატაურის რაიონის სოფელ გამოჩინებულში, მღვდლის, იესეს ოჯახში დაიბადა. მამაპაპისეული სახლი, რომელშიც ფილიმონი იზრდებოდა, წმიდა გიორგის სახელობის უძველეს მონასტერთან ახლოს მდებარეობდა. სიმღერა-გალობისადმი დიდი სიყვარული, განსაკუთრებული მუსიკალური ნიჭი და ხმის განსაცვიფრებელი სიძლიერე ფილიმონმა ყრმობის ასაკიდან გამოამჟღავნა.

AddThis Social Bookmark Button

ბოლოს განახლდა (THURSDAY, 16 FEBRUARY 2012 19:13)

დაწვრილებით...

 

მიქაელ მოდრეკილის იადგარი ტაო-კლარჯეთისა და პალესტინის ქართული სამგალობლო სკოლების შემოქმედებით მიღწევათა შემაჯამებელ და დამაგვირგვინებელ ეტაპს ასახავს. კრებული შედგენილია X საუკუნის მეორე ნახევარში (977-988 წლებში). ამ დროისთვის ქართული ლიტურგიკულ-ჰიმნოგრაფიული კრებულები ეროვნული შემოქმედებითი ნაკადის ზრდის ტენდენციებს ავლენენ. ბიზანტიური წარმომავლობის ნათარგმნი იადგარები უფრო ინტენსიურად ივსება ქართველ ჰიმნოგრაფთა თხზულებებით. ამას ხელი შეუწყო ეროვნული ეორტოლოგიის შემუშავებამ, წმინდა ქართული დღესასწაულების დაწესებამ, რომლებიც ეროვნული  წმინდანების ხსენებასა და სხვა ღირსშესანიშნავი მოვლენების აღნიშვნას დაუკავშირდა. შეიქმნა ორიგინალური ჰიმნები, მიძღვნილი წმიდა ნინოსა (sin.59) და წმინდა აბოსადმი (ამ უკანასკნელს საგალობლები მიუძღვნეს იოანე ქონქოზისძემ და სტეფანე სანანოისძემ, ჰიმნები შესულია ხელნაწერში S-425), აგრეთვე, საბა განწმენდილის სახელზე, რომლის ხსენება განსაკუთრებულად აღინიშნებოდა საქართველოში (ჰიმნების ავტორია ბასილ საბაწმინდელი), მარხვანის თითქმის მთელი სტიქარონული ნაწილი (იოანე მინჩხისა, შესული ხელნაწერებში sin. 5 და sin. 75) და სხვა.

AddThis Social Bookmark Button

ბოლოს განახლდა (THURSDAY, 16 FEBRUARY 2012 11:33)

დაწვრილებით...

 

დეკანოზი რაჟდენ ხუნდაძე ერთ-ერთი იმ გამორჩეულ მოღვაწეთაგანია, ვინც შემოგვინახა გადაგვარებისა და დავიწყების პირას მისული ძველი ქართული მუსიკალური კულტურა.

რაჟდენ თომას ძე ხუნდაძე 1845 წელს დაიბადა ჩოხატაურის რაიონის სოფელ კალაგონში, რომელიც გურია-იმერეთის საზღვარზე მდებარეობდა. ხუნდაძეთა გვარი მუსიკალური ნიჭით გამოირჩეოდა. რაჟდენის უფროსი ძმა ერმალო ხუნდაძე ქართული საეკლესიო გალობისა და საერო სიმღერების სახელგანთქმული შემსრულებელი ყოფილა. ასევე მუსიკალური ნიჭით ყოფილან დაჯილდოებულნი რაჟდენის უმცროსი ვაჟი ელიზბარი (ჭულა) და ქალიშვილი ბაბო.

AddThis Social Bookmark Button

ბოლოს განახლდა (WEDNESDAY, 15 FEBRUARY 2012 18:14)

დაწვრილებით...

 
More Articles...